Hortumun nasıl oluşur??Hortum şiddetle dönen bir hava kolonudur. Uzaktan görüldüğünde dondurma külahına benzer. Sıklıkla Kuzey Amerika' nın iç, doğu ve kuzey doğusunda görünmekle birlikte Avustralya, Japonya, Orta Asya, İngiltere, İtalya da görülür. Küçük boyutlu olanları Türkiye' de de görülmektedir. Özellikle Babadağ da sık sık görmekteyiz, çok ufak olmalarına rağmen biz Yamaçparaşütülerini etkilemektedir!!!
Hortumun(Tornado) oluşması için 3 etken vardır;
1.Yer seviyesinden atmosferin orta seviyelerine kadar nemli hava
2.Karasız hava: yer seviyesinden itibaren sürekli yükselen sıcak hava.
3.Kaldırma Gücü: havanın yükselmesi için bir kaldırma gücüne ihtiyaç vardır. Bu güç genellikle zeminin yakınındaki havanın ısınmasıyla oluşur. Hava ısındığı zaman daha hafif olur ve yükselmeye başlar. Yükselen sıcak hava üzerindeki soğuk havayı yukarı doğru itmeye başlar bu durumda şimşekli fırtınayı tetikler.
Bütün şartlar oluştuktan sonra nemli ve sıcak hava atmosferin üst seviyelerine doğru yükselmeye başlar, yükselen hava soğur ve çok büyük ve yüksek bulutlar içinde yoğunlaşır, bu ise şimşekli fırtınanın oluşumunu sağlar. Şimşekli fırtına içindeki şiddetli yukarı doğru akımlara updraft denir. Hortumlarda, şimşekli fırtına içindeki updraftlar içinde oluşur.
En güçlü tornadolar genellikle Şimşekli fırtınaların oluşturduğu havanın aşağıya doğru çöktüğü down draftlar ve kuvvetli yağmur veya doluların oluştuğu bölüm de değil'de, updraftların yanında oluşur. Bu nedenle ani kuvvetli yağmur sağanakları ve dolu yağışı bazen tornadoların habercisi olabilir.
HortumHortum, kümülus bulutları ile bağlantılı olarak silindir şekilinde dönerek gezen bir rüzgâr türüdür. Bu "hortum" bulutlardan yere kadar uzanır ve büyük yıkıcı güce sahip olan bir doğa felaketidir. Hortumlar hakkında bir bilimsel teori ilk olarak 1917 yılında Alfred Wegener tarafından üretilmiştir ve bu teori günümüzde de doğru olarak kabul edilmektedir.
Bir denizin ya da gölün üzerinde meydana gelen bir hortum, yerden emdiği sular ile bir "Su hortumu" oluşturur.
Bir hortum için elverişli olan hava koşulları
Bir hortumun oluşabilmesi için atmosferin yüksek bölümlerine kadar çıkabilecek konveksiyon olması gerekir: Atmosferin katlarını zayıflatan, dik olarak göğe çıkan ve yükseldikçe soğuyan hava; atmosferin 1 - 2 kilometre yükseklerine kadar nemli hava bulunması ve bu nemli konveksiyonu başlatacak, güneş ışıklarının yere çarpmasıyla oluşan bir sıcak hava termiği.
Bu tür fırtınaların oluşması için katkıda bulunan diğer bir etken, havada ve bulutlardaki su buharında bulunan ısıdır. Ancak kondensasyon ile etkili hale gelen bu ısı katkısı hali hazırda var olan ısı ile birlikte bir nemli konveksiyon'u mümkün kılar. Nemli konveksiyon olmadan diğer koşullar, kücük-tromb denilen zararsız hortumlar oluşturabilirler ama eğer bu küçük-tromb'lar nemli konveksiyon termiği ile temasa geçerse bunlar da gerçek bir hortum oluşturabilir. Dünyanın kuzey yarımküresinde oluşan hortumlar, saatin tersi yönde, güney kümede oluşan hortumlar saat yönünde döner.
Nedir, Neden, Nasıl, Nerede, Ne zaman, Hangi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder